Zastanawiam się czasami, skąd się bierze ludzka potrzeba opowiedzenia swojej całej historii życiowej podczas rozmowy telefonicznej w sprawie terminu wizyty u dentysty. Czy po prostu ja tak mam, że dzwonię gdzieś, proszę o termin z wyjaśnieniem w kilku krótkich słowach, o co chodzi. Z mojej – lekarskiej – perspektywy jest duża różnica między „małe wypełnienie wypadło przed chwilą” a „złamał mi się ząb” (często spotykane w przypadku górnych siekaczy. Mówią to drugie, przychodzą z tym pierwszym) i „pobolewa od kilku dni” a „tydzień temu spuchła mi połowa twarzy”. I to wystarczy.
Jak zapytają o więcej szczegółów, to mówię. Wychodzę jednak z założenia, że nikomu nie muszę się z niczego tłumaczyć.
A poza tym chyba wreszcie powinnam się nauczyć numerów telefonów do obu prac (dziwne, kiedyś pamiętało się numer stacjonarny do domu i przynajmniej kilku koleżanek, teraz pamiętam tylko i wyłącznie oba własne komórkowe. I ŻADNEGO innego, co jest bardzo pomocne, jak się zapomni telefonu i trzeba gdzieś zadzwonić), bo jednak czasami dzwonią do mnie bezpośrednio, a ja w domu nie mam żadnej kontroli nad grafikiem…
A tak jeszcze z innej beczki, mający premierę półtora tygodnia temu film „Deadpool” był durny (przepraszam: rozrywkowy), wulgarny (kategoria wiekowa 16+), wypełniony niskich lotów humorem (aczkolwiek w jakiś taki umiejętnie wyważony sposób. Było kilka poważniejszych scen, których nie zepsuto jakimś wyjętym z czapy tekstem), nie za bardzo miał fabułę (jakąś tam miał, na pewno trzeba docenić fajnie rozegrany wątek miłosny), wyłącznie dla dorosłych (kategoria wiekowa 16+ 😉 ), ale w tym wszystkim widać było taką pasję twórców, że nie mogę się doczekać, aż wyjdzie na BluRay i go sobie upoluję i postawię na półeczce. 8/10. Bo ja jestem laską z rodzaju tych oglądających częściej filmy o superbohaterach (Marvela z wyłączeniem Spider-Mana, choć nie wiem, czemu. Batman i pochodne mnie w ogóle jakoś tak nieeeee…) niż Ambitne Produkcje Nominowane Do Oscara. Rodzina mnie pod tym względem w ogóle nie rozumie. Znaczy też raczej nie oglądają Ambitnych Produkcji, ale mojej tolerancji dla fiction bez science zdecydowanie nie podzielają. Genialnego „Mad Max: Na drodze gniewu” Rodziciel podobno ledwo zmęczył.
Druga praca. Pacjent na ekstrakcję. Stały klient, acz nieco przestraszony.
Dwa spróchniałe korzonki obok siebie. Na RTG daleko od wszelkich ryzykownych struktur anatomicznych (typu zatoka szczękowa), tylko przy jednym zębie coś, co nazywam gałą, czyli dość duża zmiana okołowierzchołkowa.
Znieczulam, grzebię, nie boli. Korzonki się ruszają, tylko się zaklinowały i nie chcą wyjść. Korzonek z gałą zaczyna się obracać, w pewnym momencie zaczynam wyciągać zmianę, a nie korzonek. Asystentka patrzy na mnie z niepokojem, jak w trakcie zabiegu postanawiam sprawdzić, czy nie ma połączenia z zatoką. Nie ma. Grzebiemy dalej. Mija mi na tym grzebaniu jakieś pół godziny, oba korzonki nadal w zębodołach.
– Grunt, że pacjent cierpliwy – uśmiecha się asystentka.
– Ale ja już powoli nie – przyznaję.
– Musisz powiedzieć magiczne słowo, we wtorki wieczorem [kiedy przyjmuje szefowa – przyp.aut.] zawsze działa.
Wzruszam ramionami, nie domyślając się jeszcze, o jakie magiczne słowo chodzi.
Mija kolejne pięć minut grzebania. Nadal bez efektu.
– Ja pie*dolę – wymyka mi się, całe szczęście nie na głos, ale ruch głową i paszczą pod maseczką był wyraźny.
– O, to było magiczne słowo. Zaraz wyjdzie – uśmiechnęła się asystentka. – Słyszał to pan? – spytała.
– Nie.
– To dobrze, bo powiało cenzurą.
Dwie minuty później wyszedł jeden korzonek. Kolejne dwie minuty drugi. Bez powikłań. Gazik, zalecenia.
– Możesz powiedzieć szefowej, że rzeczywiście działa – oświadczam.
Jeremy Clarkson „Przecież nie proszę o wiele” (zaczęte w 2014 r.). Kolejny tom z felietonami o wszystkim. Duża doza trzeźwości życiowej i poczucia humoru.
Jo Nesbø „Syn” (zaczęte w 2014) – solidny warsztat, akcja posuwająca się do przodu w jednostajnym, nienużącym tempie, wywołująca ciekawość, co będzie dalej. Aczkolwiek od pewnego momentu zaczęłam się domyślać, kogo konkretnie poszukuje tytułowy Syn i miałam rację. Nic przesadnie skomplikowanego, chociaż nie przelatuje się przez to, jak przez Cobena. Trochę w stylu Camilli Lackberg.
Ta książka nie należy do tworzonej przez Nesbø serii kryminalnej o Harrym Jak-mu-tam.
Simon Flynn „Naukowa lista przebojów”. Ciężko tę książkę opisać, ale jest to zbiór rzadko ze sobą powiązanych ciekawostek ze świata nauki (najczęściej fizyki). Czytałam ją w pracy i do tego nadaje się najlepiej – po jednej-dwie historyjki między pacjentami. Dla osób szczególnie zainteresowanych tematyką. Nie zmęczyło mnie to, ale jak tylko znajdę sposób na pozbycie się z szacunkiem książek, których już raczej czytać nie będę, to ta poleci w nowe ręce w pierwszej kolejności.
(EDIT: może zacznę zwierzątka do adopcji tu wymieniać? Bo książka powędrowała w nowe ręce właśnie dzięki Kącikowi 🙂 )
Karolina Korwin-Piotrowska „Ćwiartka raz”. Podzielone na lata (1989-2014), subiektywne podsumowanie ćwierćwiecza wolności w mediach i kulturze. W większych dawkach dość ciężkie (dosłownie – bo ma toto prawie 800 stron 😉 – i w przenośni, bo trochę trudno mi czytać roczniki ciągiem, za dużo informacji na raz), ale generalnie ciekawe. Jak ktoś nie ma alergii na KKP, która ostatnio jest wszędzie (przynajmniej na mojej „ściance” na fejsbuku), i jest ciekaw, co było popularne i co się działo w danym roku, może się zapoznać.
Zygmunt Miłoszewski „Ziarno prawdy”. Kolejny bardzo sprawnie napisany kryminał. Porównując z filmem, scenariusz to niewiele zmieniona (najwięcej zmian pojawia się od momentu, jak całe towarzystwo wybiera się do podziemi, ale owe zmiany nie mają wpływu na sens fabuły i rozwiązanie zagadki), skrócona wersja książki. Sama książka czyta się bardzo fajnie, na tyle fajnie, że wpadam w kompleksy i odechciewa mi się pisać, bo ja tak nie umiem, a bardzo bym chciała.
Maciej 'Zuch’ Mazurek „Król biurowej klasy średniej”. Rysujący Zuch wydał fabularną opowieść o perypetiach grafika w agencji reklamowej. Dla fanów Zucha pozycja zapewne obowiązkowa. Książka na raz (dwie godzinki i przeczytane), zdecydowanie nie jest to dzieło wysokich lotów. Śmieszne i lekkie.
Carlos Ruiz Zafon „Pałac północy”. Zafon zaczynał karierę od książek dla młodzieży. Tu mamy przykład powieści z pogranicza horroru. Nie jestem targetem. Do zapomnienia.
Grażyna Jagielska „Miłość z kamienia”. Recenzja tutaj.
Katarzyna Puzyńska „Motylek”. W połowie prawie darowałam sobie dalsze czytanie, bo większość postaci działała mi na nerwy. Później jakoś się to rozmyło i ostatecznie dokończyłam. Trochę przypominało mi to książki Camilli Lackberg (mnogość wątków, historia z przeszłości). W sumie poza irytacją na postaci całkiem fajnie napisane, z trudnym do przewidzenia finałem. Na kolejne książki tej pani nie mam jednak ochoty.
Zygmunt Miłoszewski „Uwikłanie”. Kolejny majstersztyk. Będzie mi smutno, jak skończę „Gniew” i nadejdzie świadomość, że to koniec Szackiego.
Michaił Bułhakow „Mistrz i Małgorzata”. Klasyk, którego męczyłam bardzo długo, choć sama nie wiem, dlaczego, bo czyta się bardzo fajnie.
Randall Munroe „What if? A co, gdyby? Naukowe odpowiedzi na absurdalne i hipotetyczne pytania” – koncepcją to skrzyżowanie „Naukowej listy przebojów” (poz. 3) i „Pogromców mitów”. Czyli ktoś zadaje hipotetyczne pytanie, autor na nie odpowiada najpierw podchodząc do tego naukowo, potem próbuje teoretycznie doprowadzić do sytuacji, o którą zapytano. Wszystko okraszone fajnymi obrazkami. Kolejna książka na rozluźnienie.
Grażyna Jagielska „Anioły jedzą trzy razy dziennie” – mój osobisty rekord, książka została zaczęta po 8 rano w pracy, skończona 5 minut po północy, z przerwami na życie. Książka, jak jej poprzedniczka, jest napisana tym samym, prostym, szczerym do bólu językiem.
Dariusz Kortko, Judyta Watoła „Religa” – biografia najsłynniejszego polskiego kardiochirurga. Może być 😉
Poddałam się:
John Le Carre „Druciarz, krawiec, żołnierz, szpieg”. Trzy razy podchodziłam do tej książki. Mój najlepszy wynik to dotarcie do połowy. To jeden z nielicznych przypadków, kiedy eksperyment „skoro obejrzałam film, to przeczytam książkę” się nie powiódł. Film z 2011 roku obejrzałam ze względu na obsadę. Książka źródłowa musi mnie wciągnąć, żebym ją skończyła mimo znajomości fabuły. „Druciarzowi…” się to nie udało. Ogólnie Le Carre, chociaż ma na koncie wiele ekranizacji, jakoś mi nie podchodzi („Krawca z Panamy” też dawno temu próbowałam przeczytać, ale mi nie wyszło).
Jakiś tydzień temu miałam wymienione wypełnienie w jednym zębie po prawej stronie. Korekta w zgryzie chwilę trwała, ale i tak po wyjściu z gabinetu stwierdziłam, że jest za wysoko. Wiedziałam jednak, że założony materiał jest ścieralny. Po dwóch dniach rzeczywiście wypełnienie starło się na tyle, że mogłam normalnie zagryzać zęby.
I dzisiaj się zastanawiam, czy właśnie nie pokutuję za te dwa dni za wysokiej plomby.
Bo boli mnie prawy staw skroniowo-żuchwowy, paszczę jestem w stanie otworzyć bez bólu tylko do połowy typowego rozwarcia. I tak jest lepiej, niż z samego rana, bo po przebudzeniu w ogóle nie dogryzałam zębów po prawej. Boli ruch żuchwą na boki, boli szerokie rozwarcie.
Parę razy ból w stawach mi się zdarzył, generalnie moje ssż-ty nie działają idealnie. Nie wiem zatem, czy to zbieg okoliczności, czy rzeczywiście spóźniona reakcja na niedopasowane wypełnienie.
Z jednej strony nieprzyjemnie. Ciężko się je. Z drugiej strony ograniczanie żarcia chyba się przyda poświątecznie?
Zatem jeśli po założeniu plomby macie wątpliwości, czy nie jest za wysoko, nie mówcie dentyście, że jest OK. Nie każdy materiał się ściera. Oprócz bólu w stawach skroniowo-żuchwowych może wystąpić ból zęba, szczególnie na nacisk.
Jakoś taka zmęczona jestem. Szczególnie dzisiaj, po pracy przez cały dzień. Najpierw pół dnia na NFZ, właściwie jednym ciągiem przyjęłam chyba 14 pacjentów. Cieszyłam się nawet, że dwóch zapisanych pacjentów nie przyszło, bo było dużo bólowych. Później prywatna popołudniówka. Przez cały dzień żadnego leczenia kanałowego, mimo to pod koniec padałam na nos.
Przyszło chłopię lat 20 z mamusią. Chłopię spojrzało spode łba, jak mamusia stwierdziła, że sam się nie dogada i mamusia musi (słyszałam o gorszych przypadkach matczynej „opieki”, więc ten wątek akurat nie ma znaczenia). Mamusia stwierdziła, że rodzinnie mają słabe zęby. Chłopinowe uzębienie z dziurami próchnicowymi i śladami po wypadniętych wypełnieniach.
Trochę mnie to stwierdzenie o słabości zębów już męczy i dzisiaj w szczególności nie chce mi się w nie wierzyć.
Jeśli ktoś jest zdrowy, w sensie ma prawidłową budowę szkliwa, prawidłowy skład śliny i ogólnie nie występują u niego ogólnoustrojowe czynniki przyspieszonego rozwoju próchnicy, to moim zdaniem z tą rodzinną słabością zębów coś jest nie halo.
Próchnica potrzebuje czterech rzeczy, żeby się rozwinąć. Podatności zębów, bakterii próchnicotwórczych, węglowodanów i czasu. Jeśli nie ma chociaż jednego z powyższych elementów, próchnica się nie rozwinie.
Co do podatności, próchnicy nie ma w jamach ustnych, w których nie ma zębów (niby logiczne 😉 ). Podatność na próchnicę jest mniejsza w przypadku większej zawartości fluoroapatytów w szkliwie (stąd fluoryzacja wody i zabiegi profilaktyczne w szkołach). Historie o tym, że ktoś żre słodycze, nie myje zębów i nie ma ubytków mogą być całkiem prawdziwe (i do pozazdroszczenia).
Próchnica jest chorobą zakaźną, jej przyczyną są bakterie, m.in. Streptococcus mutans. Mamusiom małych, ząbkujących lub już zębatych dzieci szczerze odradzam żywienie latorośli własnymi sztućcami (w sensie mamusia poczęstuje dziecię czymś z własnego, już wykorzystanego podczas tego posiłku i nieumytego widelca czy łyżeczki). Tak samo oblizywanie smoczka i wkładanie go młodzieży do paszczy. W ten sposób zarażamy dziecko własnymi bateriami próchnicotwórczymi.
Węglowodany – wiadomo. Przy czym chipsy i chleb są pod tym względem groźniejsze od czekolady, bo ciężej się wypłukują.
Czas, czyli jak długo węglowodany i bakterie zostają na podatnych zębach. Im dłużej, tym dłuższe działanie kwasów wydzielanych przez bakterie i tym głębsza demineralizacja szkliwa. Dlatego zaleca się mycie zębów po każdym posiłku, żeby ów czas był jak najkrótszy.
Więc dobry stan zębów sprowadza się głównie do profilaktyki – regularnego, prawidłowego mycia zębów i kontroli u dentysty.
Tak więc, mamusiu i chłopino na fotelu – z tymi słabymi zębami to tak niekoniecznie. Ktoś coś kiedyś musiał zawalić albo zawala nadal.
Nie wiem, co panowie robią na wieczorach kawalerskich, że tak im się sypią przednie zęby. Najpierw przyszedł jeden pan z odkruszonymi fragmentami obu górnych jedynek. Wyglądało to tak, jakby przydzwonił tymi zębami w coś (zresztą nie był to pierwszy raz). Twierdził, że nie pamięta zdarzenia.
Potem przyszedł drugi pan, któremu spadła korona z wkładu koronowo-korzeniowego. Korona przepadła. Wykombinowałyśmy prowizorkę, „bo jutro wesele”.
Z innej beczki, była też pani w pierwszym trymestrze ciąży z in vitro (generalnie chuchanie i dmuchanie, przeciwwskazań do leczenia zachowawczego zębów nie ma, ale z usuwaniem już się zastanowiłam). W ustach „gruz”, boli, kilka zębów do usunięcia, spróchniałe korzenie i duże ubytki. Kto ją dopuścił do zabiegu z takim uzębieniem, nie mam pojęcia, bo ta tragedia w ustach się nie stała w ciągu tych kilkunastu tygodni od „zajścia”. Generalnie stan zębów ma wpływ na szanse donoszenia ciąży. Znaczy gruz w ustach te szanse zmniejsza.
Tak w ogóle to zostałam, że tak powiem, poproszona o notki „higieniczne”, czyli instruktaże higieny jamy ustnej, plus konsekwencje nieuprawiania owej higieny. Ta kobieta w ciąży wisi mi na głowie na tyle, że chcę to zrobić porządnie, łącznie z linkami do artykułów o wynikach badań związków stanu zębów ze zdrowiem ogólnym. Czytałam gdzieś, że choroba przyzębia w ciąży może być przyczyną mniejszej wagi urodzeniowej dziecka – i właśnie do artykułów tego rodzaju chciałabym wklejać linki. Najlepiej po polsku, więc jeśli ktoś z branży na coś takiego trafi, bardzo proszę dać mi znać na FB. 🙂
„Normalnie kółko i krzyżyk”, stwierdziła asystentka podczas przeglądu. „Zaraz wygram.”
Kółko, czyli oznaczenie ubytku próchnicowego na elektronicznym diagramie. Krzyżyk, czyli ząb do usunięcia. Dużo czerwonego na ekranie. Czerwonych kółek i krzyżyków.
A na fotelu pacjent z bólem. Wyraźnie zaniedbany, na własne życzenie. Niezainteresowany leczeniem. Tylko ząb do usunięcia.
Ząb poszedł. Próba nosowa ujemna. Zalecenia, gazik do przygryzienia, do widzenia.
Są pacjenci, co do których można się spodziewać tylko tego, że w gabinecie pojawi się dopiero przy następnym ataku bólu zębów. Proponowanie leczenia tego, co się da i usunięcia tego, co trzeba, zanim zacznie znowu boleć, po prostu nie ma sensu.
Porażka. Przeszła, otoczenia, w wyrabianiu dobrych nawyków, i moja, potencjalna. Czasami człowiek się po prostu poddaje w przedbiegach.
Lato, gdzieś w połowie lat 90-tych. Rodzinka k. wybrała się na wczasy. Śpią w jednym domku, córki na jednej kanapie, rodzice na drugiej.
Nad ranem Rodziciel rzuca w przestrzeń, że ktoś w nocy ciężko oddycha. k., lat około 10 (nie pamięta dokładnie), prawdopodobnie się rumieni.
I tak sobie żyje z wiecznie przytkanym nosem. Dużo oddycha przez usta i obecnie zwala na to dość dziwny kształt jej górnego łuku zębowego. Musi myć twarz po każdym smyraniu przybrudzonego kota, rezydującego tymczasowo w pokoiku w piwnicy. Czasami ma mniejszy katar, czasami większy. Ma też awersję do kropli do nosa, bo jej Rodziciel używa ich od zawsze i podobno ma w przegrodzie nosowej wypaloną dziurę wielkości złotówki. Zwiększony katar nad ranem to skuteczna przypominajka, że trzeba zmienić pościel. Całymi latami ma jednak nadzieję, że to krzywa przegroda nosowa. W końcu w rodzinie jest dwóch „zatokowców”.
Jedna wizyta u laryngologa, pod koniec studiów, przynosi zaprzeczenie. Przegroda nosowa nie jest aż tak skrzywiona, żeby powodować takie problemy. Wydane wtedy skierowanie do alergologa traci ważność, niewykorzystane.
Drugie skierowanie do alergologa, wydane przy okazji wizyty u lekarza z innym problemem, też nie zostaje wykorzystane. Mijają jakieś 2 lata.
k. postanawia zostać krwiodawcą. Zawsze o tym marzyła – o tym poczuciu satysfakcji ze zrobienia czegoś dobrego dla ludzkości (jej codzienna praca też czasami jej to daje, ale k. popycha chęć nowości). Do tej pory spróbować się nie udało, bo albo była na lekach (dermatologicznych), albo w badaniu krwi wychodziła anemia. Może nie ma jakieś specjalnie rzadkiej grupy krwi, ale na stronie gdańskiego RCKiK jej 0 Rh+ świeci się na żółto albo czerwono, znaczy potrzebna. Kilka dni wcześniej robi ogólne badania krwi, które wychodzą bardzo dobrze. Którejś soboty stawia się zatem w centrum krwiodawstwa, wypełnia ankietę, wchodzi do gabinetu lekarskiego, gdzie spotyka lekarkę, z którą na studiach miała ćwiczenia na jakimś oddziale szpitalnym, tylko nie pamięta już, na jakim.
Tam wychodzi kwestia kataru. „To pewnie zatokowe!”. Niestety, krwi tego dnia nie oddaje, bo trzeba postawić jednoznaczną diagnozę.
Zebranie się do laryngologa trwa jednak kilka tygodni. W międzyczasie k. zaczyna łykać leki przeciwhistaminowe sprzedawane bez recepty, które, o zgrozo, pomagają. W końcu wybiera się na wizytę prywatną, bo jej się nie chce śmigać jeszcze do rodzinnego po skierowanie. Pan doktor oświadcza, że jej objawy są „na 200% alergiczne”. Tym samym kariera krwiodawcy poszła się bujać. Pociesza on jednak k., że w jej wieku jest jeszcze szansa na odczulanie.
Mając w perspektywie kolejnych kilkaset złotych wydanych na alergologa, k. postanawia skorzystać ze zwiększonej ilości wolnego czasu w pewnym czerwcowym tygodniu i załatwić to jednak przez NFZ. Ze zdumieniem odkrywa, że w przychodni, do której jakiś czas temu się zapisała, można się zapisać na wizytę u lekarza rodzinnego z dwudniowym wyprzedzeniem i na rano.
W dniu wyznaczonej wizyty okazuje się, że podana godzina jest jedynie umowna, ale i tak udaje się tego dnia otrzymać odpowiednie skierowania. Niestety, najbliższy wolny termin do alergologa jest na początek września.
W okresie oczekiwania na wizytę k. nadał łyka leki przeciwhistaminowe.
Odstawia je na dwa tygodnie przed wizytą u alergologa. Znowu ma gorszy katar.
Na początku września ląduje u alergologa. Krótka rozmowa, krótkie badanie („Laryngolog nie powiedział, że ma pani skrzywioną przegrodę?”), potem testy skórne.
13 alergenów, próba kontrolna, próba z histaminą. k. podejrzała w kasetce z opisem alergenów, że nr 10 to sierść kocia.
I tak siedziała kilka minut, patrząc, jak rośnie jej bąbel pod histaminą. I bąbel przy numerze 10. Dwa jedyne bąble.
Z późniejszej wizyty u lekarza wychodzi z receptą, przykazem wyeliminowania alergenów i mokrymi oczami. Wsiadłszy do samochodu oświadcza płaczliwie, że „ku*wa, przecież się ich nie pozbędę”. Receptę postanawia wykupić dopiero następnego dnia, jak nie będzie zaryczana. Plany wzięcia na wiosnę trzeciego kota stają teraz pod znakiem zapytania.
Po powrocie do domu żali się znajomym na FB i szuka mniej alergizujących ras. Wymarzony Ragdoll odpada. Na tapetę wchodzi kot syberyjski (też ładny).
Może, kiedyś.
Dyskusja z kociarzami poprawia jej humor.
Uczulające Mrówka (ciemna sierść) i Kisiel (samiec) mogą się czuć bezpiecznie.
31.07.2015 – około 20:30 wesoły, niewidzialny Nissan z czterema kobietami (w tym dwiema wybitnie niepełnoletnimi, w tym jedna z chorobą lokomocyjną) na pokładzie, całkiem luźno zapakowanym bagażnikiem (można było spokojnie patrzeć przez lusterko wsteczne) i pełnymi oboma bakami rusza w 1100-kilometrową podróż na Zachód. Prowadzi k.
1.08.2015 – około 1 w nocy wesoły Nissan, z bakiem na LPG świeżo uzupełnionym polską strawą, przekracza granicę polsko-niemiecką.
Później – każde tankowanie LPG przy niemieckiej autostradzie wiąże się z depozytem w wysokości 50 euro za przejściówkę między polskim wlewem a niemieckim pistoletem, i ryzykiem konfrontacji z nieprzyjemną obsługą, która na pytania zadane po angielsku odpowiada po niemiecku i nie chce pomóc, jak dystrybutor nie działa.
No dobra, to była tylko jedna taka stacja.
Około 2 w nocy niepełnoletnie wybudzają się ze snu. Matka niepełnoletnich dostaje szału, kiedy chce się wyspać przed przejęciem kierownicy (cały czas prowadzi k. i zachwyca się łatwością jazdy po niemieckiej autostradzie mimo okazjonalnych robót drogowych), a młodsza niepełnoletnia ze słuchawkami na uszach głośno komentuje oglądaną na tablecie bajkę.
Około 10 – wesoły Nissan przybywa na przedmieścia holenderskiego Eindhoven. OB obu niepełnoletnich kobiet raczy wszystkie przybyłe kawą, ciastkami i łóżkiem na godzinę. Kto chce, ten korzysta ;).
Około 13 – obie pełnoletnie opuszczają Eindhoven, kierując się w stronę Utrechtu, który jakąś godzinę później zaczynają zwiedzać, pozostawiwszy samochód na Park+Ride (jedno z fajniejszych rozwiązań, a w każdym mieście było inne – tutaj płaciło się 5-6 euro i się miało bilet na komunikację miejską dla wszystkich pasażerów samochodu. Za bilet służył bilecik parkingowy). Obiad w greckiej knajpie niedaleko coffeeshopu. 😉
Około 18 – MS i k. przybywają do pierwszego lokum ich wycieczki. Spotykają tam właśnie wyprowadzającą się polską lokatorkę i przemiłych gospodarzy.
2.08.2015 – po słabo przespanej nocy k. i MS ruszają na wycieczkę. Na pierwszy ogień Kinderdijk, czyli symboliczny dla Holandii skansen z wiatrakami, które wcale nie służyły do mielenia mąki, tylko do odwadniania gruntu.
Około 17 lądują w Goudzie. Wszystkie sklepy z serami są pozamykane, więc tylko szybko robią zakupy w Albercie, cykają kilka zdjęć i wracają do lokum.
Gouda #nocheese Zdjęcie zamieszczone przez użytkownika @thekfile
3.08.2015 – po kolejnej, źle przespanej nocy (kury w ogródku drące dzioby o szóstej rano) siostry ruszają do Amsterdamu. Tam system Park+Ride był dużo bardziej skomplikowany, ale po kilkukrotnym powtórzeniu zasad udało się to ogarnąć. Ujawnia swoją wartość posiadanie dwóch nawigacji GPS ;). Siostry najpierw korzystają z wycieczki po kanałach, podczas której miła pani kapitan pokazuje obklejonym plastrem palcem punkty właśnie omawiane z nagrania w trzech językach. Po wycieczce snują się po mieście, spożywając między innymi frytki z sosem z orzeszków ziemnych (najwyraźniej bardziej przypadają do gustu k. niż MS) i frykadele w wersji Special (z cebulą, zgodnie z rekomendacją gospodyni lokum, która dodatkowo stwierdziła, że nie chcemy wiedzieć, z czego to jest zrobione. Taka polska parówka).
4.08.2015 – siostry mają zamiar wyjechać koło 10, ale los płata im małego figla i budzą się dopiero o 9:30 (MS myślała, że budzik był nastawiony, k. myślała, że MS nastawiła budzik…). Tym samym ruszają dopiero koło 11, po pożegnaniu z gospodynią. Celują w Antwerpię. Przy próbie znalezienia parkingu w Antwerpii okazuje się, że Belgowie to chamscy kierowcy. Siostrom jakoś udaje się wylądować na tanim parkingu po niewłaściwej stronie rzeki. Wysiadają z samochodu. Kierują się w stronę dobrze widocznej wieży katedry. Dochodzą do rzeki. Rozglądają się. Mostów niet, a nawigacja pokazuje, że mają się przedostać przez rzekę. MS dostrzega budynek, do którego co chwilę ktoś wchodzi. Okazuje się, że to wejście do tunelu. Wchodzą do windy. Za nimi na rowerze wjeżdża sympatyczny chłopaczek i ładnie wyjaśnia, że to nie jest straszne (jak stwierdziła MS), tylko jest trochę chłodno. Tłumaczy, jak dostać się na starówkę. Siostry pokonują prawie 600-metrowy tunel, zachwycone starymi schodami ruchomymi. W drodze na starówkę raczą się frytkami – k. wzięła z klasycznym majonezem (taki sobie), MS zaryzykowała sos ogórkowy (OBRZYDLIWY). Zwiedzają starówkę, katedrę, dochodzą do pięknego dworca głównego. k. intryguje wszechobecny motyw dłoni na czekoladkach. Dopiero później doczytuje źródłową legendę (z motywami odcinania dłoni jakiemuś potworowi). Co jest niepokojące, mimo licznych prób nie udaje im się zalogować do żadnej sieci WiFi. Mimo zmęczenia decydują się na dotarcie piechotą na parking – celem ponownego przejścia tunelu :).
W ich belgijskim lokum, niedaleko Brukseli, stawiają się po 19. Poznają swojego dość specyficznego, ale pomocnego i życzliwego gospodarza. Tam do WiFi już udaje się zalogować.
5.08.2015 – plan dnia – Bruksela! Tam ruszają pociągiem, bo mają zamiar się upić ;). W planie wycieczki kilka kościołów, Parlament Europejski, obiad na starówce i piwo w barze Delirium Tremens (rekordzista Guinnessa w zakresie ilości oferowanych rodzajów piw – ponad 2000!). k. jeszcze na trzeźwo zakochuje się w Brukseli. Mimo spożycia czterech piw na łeb udaje im się dotrzeć do mieszkania.
6.08.2015 – trzeźwe już siostry ruszają na północny zachód Belgii. Najpierw lądują w Brugii. Kręcą się po uroczym, starym mieście z kanałami i zacisznymi parkami, k. stwierdza, że mogłaby tu mieszkać.
Z Brugii ruszają do Gandawy (czyli Gent, czyta się tak, jakby ktoś chciał sobie odchrząknąć: HHent), gdzie trafiają do najwolniejszego McDonald’s ever, przez co później biegiem muszą obskakiwać atrakcje turystyczne, m.in. wieżę widokową. Kupują pamiątki – piwa i czekoladki. MS woli Gandawę, k. nie zmienia zdania co do Brugii (chociaż emigrować nie ma zamiaru).
7.08.2015 – około 9 wyprowadzka z lokum. Około 9:30 siostry lądują pod Atomium, a raczej pod kompleksem rozrywkowym, którego Atomium jest częścią. Model powiększonego 165 mld razy kryształu żelaza robi wrażenie, tak samo panorama w najwyżej kuli konstrukcji. Wystawa wewnątrz już mniej. Z Atomium przechodzą do Mini Europy, gdzie nie udaje im się znaleźć Polski.
Stamtąd jadą znowu do Eindhoven. OB podrzuca siostry pod Primarka. k. wychodzi z akcesoriami, MS odbija sobie za zostawioną w Holandii piżamę.
Około 19 – spakowane cztery baby ruszają w stronę Polski. Prowadzi MS.
8.08.2015 – k. w drodze się nie wysypia, więc po czterech godzinach za kierownicą ponownie zmienia ją MS. W domu lądują koło ósmej rano.
W rozmowach zgodnie stwierdzają, że Belgia podoba im się bardziej od Holandii.
Ogólnie pierwotny plan wycieczki został nieco zmodyfikowany (miało być 10 miejsc, było 11, w tym jedno zmienione – zamiast do Dordrechtu pojechałyśmy do Kinderdijk, nadprogramowe było Atomium).
k. najchętniej do Polski przywiozłaby holenderską sieć autostrad – szerokich, świetnie utrzymanych, darmowych i zapewniających szybki i bezpieczny dojazd do właściwie każdej miejscowości.
Z tankowaniem gazu większych problemów nie było, na większości stacji mieli przejściówki. W Holandii i Belgii nie trzeba było dawać depozytu (z czego zapewne wynikł fakt, że jedna stacja została z owej przejściówki po chamsku okradziona). Ceny LPG mniej-więcej takie, jak w Polsce. W Niemczech droższy.
Obie bazy wypadowe (noclegi) zostały wynajęte przez airbnb, który to portal serdecznie polecam.